7 cách giúp trẻ ăn ngon hơn: Không cần ép buộc, la mắng

Cách giúp trẻ ăn ngon hơn là mối quan tâm của đa số phụ huynh Việt Nam. Theo khảo sát của Viện Dinh dưỡng, 7/10 trẻ từ 1-5 tuổi có biểu hiện biếng ăn. Vậy làm thế nào để con ăn ngon mà không cần ép buộc? Bài viết này sẽ chia sẻ 7 phương pháp hiệu quả được chuyên gia khuyến nghị.

1. Vì sao trẻ biếng ăn và ăn không ngon miệng?

Trước khi tìm giải pháp, cha mẹ cần hiểu lý do vì sao trẻ ăn không ngon miệng. Có thể đó là hậu quả của thói quen ăn uống chưa phù hợp, do ảnh hưởng tâm lý, bệnh lý, hoặc thiếu hụt vi chất dinh dưỡng như kẽm, sắt hay vitamin nhóm B. Một số trẻ ăn ít vì chưa đủ cảm giác đói do ăn vặt, uống sữa quá gần giờ ăn, hoặc ngủ nghỉ không đều đặn.

Mặt khác, môi trường bữa ăn thiếu sự vui vẻ, áp lực từ cha mẹ, thói quen ăn uống lệ thuộc vào điện thoại, tivi cũng khiến trẻ bị phân tâm và không có hứng thú với bữa ăn. Với trẻ nhạy cảm, một lần bị ép ăn hoặc bị quát mắng cũng có thể để lại ấn tượng tiêu cực khiến trẻ lảng tránh chuyện ăn uống. Dưới đây sẽ là những phương pháp giúp cải thiện biếng ăn cho trẻ đã được các chuyên gia tư vấn áp dụng cho trẻ nhỏ. 

2. Các phương pháp giúp trẻ ăn ngon hơn, ba mẹ cần biết

Để giúp trẻ ăn ngon hơn, cha mẹ cần kết hợp cả yếu tố tâm lý, chế độ dinh dưỡng, lối sống và thói quen sinh hoạt. Không có giải pháp tức thì, nhưng với sự kiên trì và thấu hiểu, hành trình này hoàn toàn có thể thành công.

2.1 Thiết lập lịch ăn uống khoa học, tránh cho trẻ ăn vặt

Cảm giác đói là tín hiệu tự nhiên giúp trẻ ăn ngon. Nếu trẻ ăn vặt quá nhiều, đặc biệt là đồ ngọt, bánh kẹo, sữa hoặc nước trái cây trước bữa ăn chính, dạ dày sẽ luôn trong trạng thái đầy và trẻ không muốn ăn nữa. Hãy xây dựng lịch ăn cố định theo độ tuổi, đảm bảo có khoảng cách từ 2 đến 3 tiếng giữa các bữa, không cho trẻ ăn vặt sau 17h nếu bữa tối vào 18–19h.

2.2 Đảm bảo trẻ vận động hằng ngày

Hoạt động thể chất không chỉ tốt cho sự phát triển mà còn kích thích cảm giác thèm ăn tự nhiên. Trẻ được chơi ngoài trời, chạy nhảy, hoặc tham gia các hoạt động vận động nhẹ như nhảy, đạp xe, bơi lội sẽ tiêu hao năng lượng và tự động tìm đến bữa ăn với tâm trạng phấn chấn hơn. Nên cho trẻ hoạt động ít nhất 30 phút mỗi ngày để duy trì sự trao đổi chất tích cực.

2.3 Tạo không khí tích cực trong bữa ăn

Một trong những yếu tố ảnh hưởng mạnh đến cảm giác ngon miệng của trẻ là tâm trạng. Khi bữa ăn diễn ra trong không khí căng thẳng, người lớn la mắng, ép buộc hoặc liên tục than phiền, trẻ sẽ phản ứng bằng cách từ chối ăn như một hình thức phản kháng. 

Cách giúp trẻ ăn ngon hơn là biến giờ ăn thành thời gian vui vẻ, thoải mái. Tránh sử dụng điện thoại, tivi trong bữa ăn để trẻ tập trung vào món ăn và cảm nhận hương vị tốt hơn.

2.4 Cho trẻ tham gia vào quá trình chuẩn bị bữa ăn

Khi trẻ được tham gia chọn món, nhặt rau, sắp bát đũa hay tự múc thức ăn, trẻ sẽ có cảm giác được làm chủ và dễ dàng hợp tác hơn trong việc ăn uống. Việc này không chỉ tăng hứng thú mà còn tạo môi trường bữa ăn, cơ hội để cha mẹ dạy con về giá trị của thực phẩm, từ đó hình thành thái độ tích cực với bữa ăn.

2.5 Đa dạng món ăn và trình bày đẹp mắt

Trẻ em thường ăn bằng mắt trước khi ăn bằng miệng. Món ăn được trang trí vui nhộn, màu sắc hài hòa, sử dụng nguyên liệu quen thuộc nhưng được biến tấu linh hoạt sẽ giúp kích thích sự tò mò và cảm giác ngon miệng. Đừng ép trẻ phải ăn hết ngay từ đầu, hãy để trẻ được nếm thử, khám phá và dần dần làm quen với món mới.

2.6 Bổ sung vi chất đúng cách nếu cần thiết

Một số trường hợp trẻ biếng ăn do thiếu hụt vi chất – đặc biệt là kẽm, vitamin nhóm B, sắt. Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, gần 60% trẻ em Việt Nam dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu kẽm – yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến cảm giác ngon miệng và khả năng tiêu hóa. Nếu đã áp dụng nhiều biện pháp nhưng trẻ vẫn biếng ăn kéo dài, nên cho trẻ đi kiểm tra dinh dưỡng và bổ sung vi chất.

2.7 Tôn trọng nhu cầu và khả năng ăn của từng trẻ

Không có một "tiêu chuẩn chung" nào cho lượng ăn của mọi đứa trẻ. Mỗi bé có tốc độ phát triển, nhu cầu năng lượng và khẩu vị khác nhau. 

Cha mẹ không nên so sánh con mình với trẻ khác hoặc ép con ăn theo tiêu chuẩn người lớn đặt ra. Quan trọng là theo dõi sự tăng trưởng đều đặn qua cân nặng, chiều cao và năng lượng hằng ngày của trẻ. Nếu con vẫn chơi khỏe, ngủ tốt, vui vẻ, thì việc ăn ít hơn "bình thường" đôi khi lại là điều phù hợp với trẻ. 

3. Kết luận: 

Không có giải pháp tức thời nào có thể khiến trẻ ăn ngon ngay lập tức. Nhưng bằng sự kiên nhẫn, thấu hiểu và áp dụng những cách tiếp cận phù hợp – từ việc tạo môi trường bữa ăn tích cực, điều chỉnh lịch sinh hoạt, cho đến bổ sung dinh dưỡng khoa học – cha mẹ hoàn toàn có thể giúp con dần cải thiện hành vi ăn uống. 

Hãy nhớ rằng, mỗi bữa ăn không chỉ là lúc nạp năng lượng mà còn là dịp để vun đắp sự kết nối và yêu thương. Trẻ sẽ ăn ngon khi được sống trong không khí hạnh phúc, và người lớn chính là người kiến tạo điều đó mỗi ngày.