Sởi tiêu diệt hệ miễn dịch của trẻ, bóng đen kéo dài tới 3 năm
- Lan Anh
- 12 thg 5
- 5 phút đọc
Hiện nay, trên cả nước đã ghi nhận hơn 8.600 ca mắc sởi, trong đó có 8 trường hợp tử vong. Khi mắc sởi, trẻ không chỉ gặp phải các triệu chứng ban đầu như ho, sốt, phát ban, mà còn tàn phá hệ miễn dịch khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn và phải mất 3 năm sau mới có thể hồi phục miễn dịch.
Virus sởi làm suy yếu hệ miễn dịch như thế nào?
Sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất ở trẻ em, không chỉ vì tốc độ lây lan nhanh mà còn bởi khả năng gây ra các biến chứng nguy hiểm lên hệ thần kinh và các cơ quan trong cơ thể. Có trường hợp để lại hệ quả vĩnh viễn như viêm não, viêm màng não, mù lòa… Ngoài ra sởi còn tấn công thẳng vào hệ miễn dịch, làm suy yếu nghiêm trọng hàng rào bảo vệ vốn có của cơ thể.
Cụ thể, sởi tấn công và tiêu diệt các tế bào lympho B và T – loại tế bào bạch cầu có nhiệm vụ ghi nhớ và nhận diện mầm bệnh để phản ứng nhanh nếu tái nhiễm. Các tế bào lympho sẽ hồi phục sau 1 tháng, tuy nhiên ngoài virus sởi, tế bào bạch cầu này không còn nhớ các loại mầm bệnh cơ thể đã từng tiếp xúc và phớt lờ khi chúng đi qua, tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng khác bùng phát.
Hiện tượng này được gọi là "mất trí nhớ miễn dịch" và đã được nhiều nghiên cứu trên thế giới chứng minh. Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Science cho thấy, hệ miễn dịch của trẻ có thể mất đi tới 73% lượng kháng thể và bị vô hiệu hóa trí nhớ trong 2-3 năm sau khi mắc sởi.
Dấu hiệu nhận biết bệnh sởi ở trẻ em
Để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, phụ huynh cần nắm rõ các dấu hiệu của bệnh sởi:
Giai đoạn ủ bệnh
Sởi có thời gian ủ bệnh lâu, khoảng từ 12-14 ngày. Trong giai đoạn này, virus sởi đâ xâm nhập vào cơ thể của trẻ tuy nhiên chưa khởi phát vì vậy không có bất kỳ biểu hiện nào rõ ràng. Mặc dù vậy nếu tiếp xúc với người mang mầm bệnh trẻ em hoàn toàn có khả năng bị lây nhiễm virus, đây là yếu tố cực kỳ nguy hiểm của căn bệnh này.
Giai đoạn khởi phát (2-4 ngày đầu):
Khi khởi phát. trẻ có dấu hiệu sốt cao (38.5°C - 40.5°C), ho khan, chảy nước mũi, viêm kết mạc, mắt đỏ, sợ ánh sáng, có thể nổi hạch sau tai và cổ, xuất hiện tình trạng tiêu chảy, biếng ăn. Sau khoảng 2 ngày, trẻ có dấu hiệu Koplik - nổi lên các đốm trắng bên trong má, tồn tại khoảng 12 - 14 giờ.
Giai đoạn phát ban (ngày thứ 3-7):
Giai đoạn phát ban hay còn gọi là giai đoạn toàn phát, trẻ bắt đầu xuất hiện những đốm đỏ lan khắp cơ thể. Chúng xuất hiện theo tuần tự: đầu tiên là sau tai, lan ra trán, sau đó xuống mặt, cổ, thân và tứ chi. Các vết ban mọc thành từng nốt riêng biệt, sau đó hợp lại thành mảng lớn và có thể khiến trẻ sốt cao hơn. Sau khi phát ban toàn thân, cơ thể sẽ dần hạ nhiệt.
Giai đoạn hồi phục (sau 7-10 ngày):
Sau 7 ngày phát ban trẻ thường hết sốt, các nốt đỏ nhạt màu dần, chuyển sang màu nâu và bong vảy nhẹ và dần dần biến mất. Thời điểm này rất nhiều ba mẹ nghĩ con đã khỏi hoàn toàn nên theo dõi trẻ không còn sát sao như trước, tuy nhiên sởi rất dễ để lại các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt với trẻ em dưới 5 tuổi.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi
Ngoài việc làm suy yếu hệ miễn dịch, sởi còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:
Viêm phổi: Chiếm khoảng 5-10% các ca bệnh, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ mắc sởi.
Viêm não: Xảy ra ở khoảng 1/1000 ca bệnh, có thể gây tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong.
Viêm tai giữa: Phổ biến ở trẻ nhỏ, có thể dẫn đến giảm thính lực.
Tiêu chảy và mất nước: Thường gặp và có thể nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ suy dinh dưỡng.
Viêm giác mạc: Có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.
Viêm thanh quản: Gây khó thở, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Phòng ngừa sởi - Vắc xin là giải pháp tối ưu
Trước những hiểm họa mà bệnh sởi có thể gây ra, việc phòng ngừa trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Và biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất chính là tiêm vắc xin. Vắc xin sởi-quai bị-rubella (MMR) được khuyến cáo tiêm 2 mũi:
Mũi 1: Khi trẻ được 9-12 tháng tuổi
Mũi 2: Khi trẻ được 18 tháng tuổi
Theo thống kê, vắc xin sởi có hiệu quả phòng bệnh lên đến 97% sau khi tiêm đủ 2 mũi. Đây là con số ấn tượng minh chứng cho tính an toàn và hiệu quả của vắc xin trong việc bảo vệ trẻ em khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
Ngoài ra giữ gìn vệ sinh cá nhân, tăng cường sức để kháng, hạn chế tiếp xúc nơi đông người vẫn là những biện pháp phòng bệnh cần thực hiện hàng ngày cho trẻ.
Điều trị bệnh sởi
Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị cho bệnh sởi. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm nhẹ các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng:
Ba mẹ hãy cho trẻ nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Điều chỉnh chế độ ăn giàu dinh dưỡng, tăng cường rau xanh và trái cây, nên chế biến dạng mềm, lỏng dễ tiêu và chia thành từng bữa bỏ để trẻ dễ ăn hơn. Các món ăn cần được đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, ăn chín, uống sôi.
Việc bổ sung thêm các loại vitamin và khoáng chất cũng rất quan trọng trong việc tăng đề kháng cho trẻ, đặc biệt là kẽm trong trường hợp trẻ bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hay vitamin A cũng rất cần thiết. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc bổ sung vitamin A có thể giảm nguy cơ xuất hiện các biến chứng ảnh hưởng đến mắt như loét giác mạc và mù mắt cũng như giảm tỷ lệ tử vong do bệnh sởi.
Khi trẻ sốt cao trên 38,5 độ C cần tham khảo sử dụng các loại thuốc hạ sốt phù hợp với từng độ tuổi.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống cho trẻ, đảm bảo không gian sống sạch sẽ, thoáng mát, lưu thông không khí.
Vệ sinh, nhỏ mắt 3 lần/ngày bằng nước muối loãng 0.9%.
Đối với những trường hợp nặng hoặc có biến chứng, trẻ cần được nhập viện để theo dõi và điều trị tích cực.
Sởi không chỉ là một căn bệnh truyền nhiễm thông thường mà là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ em. Với khả năng tiêu diệt hệ miễn dịch và để lại hậu quả kéo dài đến 3 năm, sởi cần được phòng ngừa tích cực thông qua việc tiêm vắc xin đầy đủ.
Mỗi phụ huynh hãy là người bảo vệ tốt nhất cho con em mình bằng cách đảm bảo lịch tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch. Đây là cách tốt nhất để bảo vệ không chỉ con em chúng ta mà còn cả cộng đồng khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
Bình luận