Trẻ biếng ăn do thiếu 4 vi chất này – Cách nhận biết và bổ sung

Trẻ biếng ăn có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó tiềm ẩn nguy cơ thiếu hụt 4 vi chất thiết yếu: Vitamin A (bảo vệ thị lực, miễn dịch), Sắt (phòng thiếu máu), Kẽm (kích thích vị giác), Selen (tăng đề kháng). Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, 58% trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm, 30-40% thiếu sắt…

Trẻ biếng ăn gây thiếu vi chất nghiêm trọng

Tại sao trẻ biếng ăn lại thiếu vi chất?

Trẻ biếng ăn thường ăn ít hơn nhu cầu thực tế của cơ thể, cả về số lượng lẫn chất lượng. Thói quen ăn uống đơn điệu, kén chọn thực phẩm hoặc từ chối các nhóm dinh dưỡng quan trọng như rau xanh, đạm động vật, hải sản… khiến cơ thể trẻ không được cung cấp đủ các vi chất thiết yếu.

Không chỉ vậy, biếng ăn kéo dài còn làm giảm hoạt động enzym tiêu hóa, giảm hấp thu vi chất ở ruột non, tạo nên vòng luẩn quẩn: biếng ăn → thiếu vi chất → càng ăn ít hơn → thiếu nhiều hơn. Đó là lý do vì sao nhiều trẻ không chỉ thấp bé mà còn hay ốm vặt, kém tập trung – biểu hiện rõ của thiếu vi chất dinh dưỡng tiềm ẩn.

4 vi chất quan trọng trẻ biếng ăn thường thiếu

1. Vitamin A – Vi chất của thị lực, miễn dịch và phát triển

Vitamin A đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ thị lực, miễn dịch và phát triển xương của trẻ nhỏ. Khi thiếu vitamin A, trẻ thường có biểu hiện quáng gà, khô mắt, dễ nhiễm trùng hô hấp và chậm lớn.

Theo Bộ Y tế và Viện Dinh dưỡng Quốc gia, thiếu vitamin A là một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại Việt Nam, đặc biệt là ở nhóm trẻ biếng ăn kéo dài.

Dấu hiệu gợi ý trẻ có thể thiếu vitamin A:

• Mắt khô, dễ chảy nước mắt

• Hay bị viêm kết mạc, sưng đỏ mắt

• Cơ thể dễ bị nhiễm khuẩn, nhất là viêm hô hấp

Nguồn bổ sung vitamin A tự nhiên: gan động vật, cà rốt, khoai lang, trứng, rau xanh đậm và sữa tăng cường vi chất.

Vitamin A đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ thị lực, miễn dịch và phát triển xương của trẻ nhỏ

2. Sắt – Vi chất tạo máu, giúp trẻ tập trung và phát triển trí não

Sắt là thành phần chính tạo nên huyết sắc tố (hemoglobin), giúp vận chuyển oxy trong máu. Khi trẻ thiếu sắt, sẽ dẫn đến thiếu máu dinh dưỡng, từ đó gây mệt mỏi, biếng ăn, giảm nhận thức, kém tập trung.

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong nhóm trẻ 2–5 tuổi tại Việt Nam, tỷ lệ thiếu máu do thiếu sắt chiếm khoảng 30–40% – phần lớn trong số này là trẻ biếng ăn, ăn uống thiếu đa dạng.

Biểu hiện thường gặp:

• Da xanh xao, niêm mạc nhợt

• Hay mệt mỏi, thở dốc khi vận động

• Khó tập trung, học chậm

Thực phẩm giàu sắt nên bổ sung: thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, đậu đỗ, rau dền, rau ngót kết hợp với vitamin C để tăng hấp thu.

3. Kẽm - Vi chất của vị giác và tiêu hóa cho trẻ

Kẽm tham gia vào hàng trăm enzym khác nhau trong cơ thể, đặc biệt là enzym tiêu hóa và tế bào vị giác. Khi thiếu kẽm, trẻ không chỉ ăn uống kém mà còn giảm khả năng hấp thu dưỡng chất, dễ ốm vặt và chậm phát triển chiều cao.

Một khảo sát tại Việt Nam cho thấy có đến 69% trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm ở mức độ nhẹ đến trung bình, nguyên nhân chủ yếu là do biếng ăn kéo dài hoặc chế độ ăn thiếu đa dạng.

Biểu hiện nhận biết:

• Biếng ăn, ăn chậm, dễ bỏ bữa

• Tóc mỏng, da khô, dễ viêm nhiễm da

• Tăng trưởng kém, chậm lên cân

Nguồn bổ sung kẽm: hàu, tôm, cua, thịt nạc, hạt bí, yến mạch, và các sản phẩm bổ sung kẽm sinh học như dạng xịt hoặc siro dễ hấp thu.

Kẽm tham gia vào hàng trăm enzym khác nhau trong cơ thể, đặc biệt là enzym tiêu hóa và tế bào vị giác

4. Selen – Vi chất tăng cường miễn dịch và chống oxy hóa

Selen là một vi chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào, tăng cường miễn dịch và hỗ trợ hoạt động tuyến giáp. Trẻ thiếu selen dễ gặp các vấn đề như suy giảm miễn dịch, dễ nhiễm khuẩn, chậm phát triển.

Selen không có nhiều trong thực phẩm thường ngày và dễ bị thiếu nếu trẻ kén ăn, nhất là những bé ít ăn hải sản hoặc ngũ cốc nguyên cám.

Dấu hiệu cảnh báo thiếu selen:

• Dễ cảm cúm, ho sốt dai dẳng

• Tóc khô xơ, da kém đàn hồi

• Mệt mỏi, suy nhược

Nguồn cung cấp selen: cá biển, trứng, các loại hạt, hải sản và các chế phẩm bổ sung vi chất tổng hợp.

Giải pháp cho bé ăn ngon, tăng đề kháng

1. Ưu tiên chế độ ăn đa dạng, cân bằng Bố mẹ nên tạo thực đơn phong phú, kết hợp nhiều nhóm thực phẩm như rau xanh, trái cây, thịt cá, trứng, sữa và ngũ cốc. Việc thay đổi cách chế biến, trình bày món ăn sinh động cũng giúp bé hứng thú hơn khi ăn.

2. Tạo môi trường ăn uống tích cực Không ép bé ăn, tránh dùng tivi hay điện thoại khi ăn. Khuyến khích bé ăn cùng gia đình để hình thành thói quen tốt và cảm giác vui vẻ khi ăn.

3. Duy trì thời gian biểu hợp lý Cho bé ngủ đủ giấc, vận động ngoài trời thường xuyên để kích thích tiêu hóa và cải thiện cảm giác thèm ăn.

4. Kết hợp sử dụng các vi chất dễ hấp thu khi cần thiết Với những trẻ biếng ăn kéo dài, tiêu hóa kém hoặc hay ốm vặt, việc bổ sung các vi chất thiết yếu như kẽm, selen, vitamin A, sắt… có thể hỗ trợ phục hồi nhanh chóng.

 Zihot – Kẽm nano sinh học dạng xịt chứa kẽm nano sinh học kết hợp vitamin C, D, E, B6

Một trong những giải pháp hữu hiệu hiện nay là Zihot – Kẽm nano sinh học dạng xịt. Sản phẩm chứa kẽm nano sinh học kết hợp vitamin C, D, E, B6 và công nghệ Liposome giúp tăng hấp thu, hỗ trợ cải thiện vị giác, nâng cao miễn dịch và giúp trẻ ăn ngon tự nhiên, an toàn.

Dạng xịt tiện lợi, vị dịu nhẹ phù hợp cho cả trẻ nhỏ và trẻ lớn, giúp ba mẹ dễ dàng duy trì đều đặn trong quá trình cải thiện tình trạng biếng ăn.

Kết luận

Thiếu vi chất là một trong những nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn và suy giảm đề kháng ở trẻ nhỏ. Bên cạnh chế độ dinh dưỡng cân bằng, ba mẹ nên chủ động theo dõi dấu hiệu thiếu vi chất để bổ sung kịp thời giúp con phát triển khỏe mạnh.